Author: admin

1. Chitosan có tác dụng tiêu diệt bệnh hại cây trồng

Chitosan ức chế một số vi khuẩn có hại, bao gồm Xanthomonas (bệnh héo rũ, bệnh đốm lá, cháy lá vi khuẩn,…), Pseudomonas syringae (Bệnh đốm lá vi khuẩn trên cây có múi), Agrobacteria tumefaciens (u sần rễ) và Erwinia carotovora (Bệnh thối nhũn),… Tuy nhiên, chitosan có hiệu quả chống lại nấm hơn là chống lại vi khuẩn.

Chitosan xâm nhập vào thành tế bào của vi khuẩn, phá vỡ quá trình trao đổi chất sinh lý thường xuyên của chúng hoặc thậm chí ảnh hưởng trực tiếp đến di truyền của chúng, làm keo tụ và thoái hóa các thành phần nội bào, ức chế sự sinh sản của vi khuẩn và cuối cùng gây ra cái chết của vi sinh vật. 

Bên cạnh đó, chitosan cũng kích thích cây sản xuất chất phytoalexin – chất kháng nấm tự nhiên. Chất này hình thành lớp màng bảo vệ trên bề mặt cây trồng ngăn chặn sự xâm nhập của nấm gây bệnh vào mô cây. 

Chitosan còn cạnh tranh môi trường sống, dinh dưỡng để giảm thiểu sự lây lan nấm bệnh từ cây này sang cây khác hạn chế bùng phát dịch trong vườn cây.

Chitosan tiêu diệt vi sinh vật

2. Chitosan tạo hàng rào vật lý phòng ngừa sự xâm nhập mầm bệnh

Khi được tưới trên bề mặt cây trồng, chitosan tạo ra một lớp màng mỏng bảo vệ vật lý tại vị trí xâm nhập để ngăn chặn mầm bệnh lây lan và bảo vệ các tế bào khỏe mạnh. Đồng thời, nó kích thích tiết ra H2O2 để củng cố thành tế bào, báo động tế bào xung quanh.

3. Chitosan kích thích tăng trưởng và phát triển cho cây trồng

Chitosan hoạt động như một chất kích thích tăng trưởng ở nhiều loại cây như đậu, khoai tây, củ cải, hoa đồng tiền, đậu tương, bắp cải và các loại cây trồng khác giúp nâng cao năng suất cây trồng. Bên canh đó, chitosan cũng ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng của chồi, rễ, ra hoa và số lượng hoa.

Tác dụng của chitosan với cây trồng có sử dụng hàm lượng 0.2-0.5% hạt nảy mầm nhanh, sinh trưởng mạnh mẽ và kháng bệnh tốt hơn. Trong cùng điều kiện canh tác và dinh dưỡng, cây trồng có dùng chitosan năng suất tăng 1,66 lần.

Chitosan còn được sử dụng để cải tạo đất và nước, giữ cân bằng sinh thái canh tác, kích thích hoạt tính sinh học, tăng năng suất và sản lượng cây trồng. Năng suất cây tăng lên và lượng phân bón hóa học cần dùng giảm đi đáng kể.

Chitosan kích hoạt các hormone thực vật như auxin và cytokinin ảnh hưởng trực tiếp đến sự hấp thụ chất dinh dưỡng. Những phát hiện chính cũng chỉ ra rằng chitosan mật độ thấp thích hợp nhất để sử dụng làm chất kích thích tăng trưởng. Nếu sử dụng ở nồng độ cao sẽ có tác dụng phụ và ức chế sự phát triển của rễ.

4. Chitosan giúp tăng năng suất cây trồng 

Chitosan có đặc tính thúc đẩy sinh trưởng tự nhiên, giúp tăng quá trình hình thành củ non trên cây khoai tây, khoai lang, đậu phộng, gừng và nghệ, từ đó giúp cây cho năng suất cao hơn. Với cây ăn trái, sử dụng chitosan trong giai đoạn trái đang lớn giúp kích thích trái lớn nhanh và phòng ngừa một số loại sâu bệnh, côn trùng tấn công quả non. 

Ví dụ: Cây mãng cầu, phun chitosan vào giai đoạn trái 2 tháng tuổi đến khi thu hoạch giúp phòng ngừa hiện tượng trái bị dòi vào mùa mưa.

Đối với cây có múi như cam quýt và bưởi da xanh, dùng chitosan theo chu kỳ hàng tháng cùng phân bón lá giúp trái lớn nhanh, màu sắc sáng, bóng đẹp và phòng được sâu đục trái hiệu quả.

Chitosan tăng kích thước trái

5. Chitosan như phân bón sinh học thế hệ mới

Trong nghiên cứu gần đây, chitosan được sử dụng như một loại phân bón sinh học giúp cải thiện năng suất cây trồng và giảm ô nhiễm môi trường. Khi kết hợp với lysozyme, chitosan giảm tổn thương trên thân cà chua xuống 14%.

Ở khoai tây, chitosan làm giảm bệnh mốc sương và tăng sự hấp thu dinh dưỡng, phù hợp cho sản xuất hạt giống khoai tây hữu cơ. Ngoài ra, chitosan trộn với phân bón cải thiện hàm lượng nitơ và phốt pho trong rễ và chồi của cây Eustoma grandiflorum. 

Đối với bắp cải Trung Quốc, sản phẩm chứa chitin giúp cây tăng trưởng nhanh hơn so với phân khoáng tiêu chuẩn. Chitosan kết hợp với phân N, P, K cũng cho thấy hiệu quả trong việc giảm tác động của bệnh trên cây.

6. Chitosan và vai trò bảo quản nông sản sau thu hoạch

Đối với thành phẩm nông sản thì chitosan có tác dụng gì khi được sử dụng như chất bảo quản? 

Khi trái cây được phủ lớp mỏng chitosan ở dạng nano cho thấy các chỉ số hóa sinh: pH, hàm lượng chất khô hòa tan và tỷ lệ hao hụt vitamin C,… đều biến đổi ít hơn so với không sử dụng chitosan. Sự biến thiên hàm lượng đường cũng diễn ra chậm hơn.

Nhiều nghiên cứu chứng minh các loại trái cây có sử dụng chitosan để bảo quản sẽ giúp hạn chế sự thất thoát khối lượng, duy trì cấu trúc cũng như tính chất cảm quan của quả sau 5 tuần (bảo quản ở 12 oC, độ ẩm 85 – 90%).

Do đó, chitosan tạo ra một lớp màng bảo vệ, giảm sự thoát hơi nước, kiểm soát độ ẩm, sự trao đổi chất và hoạt động enzyme, giúp duy trì độ tươi ngon của sản phẩm..

Sự khác nhau của sản phẩm có sử dụng Chitosan

7. Chitosan tăng cường hiệu quả hấp thu phân bón

Chitosan liên kết với các ion kim loại như sắt, đồng, mangan…và khoáng chất. Khi chitosan tạo chelate với các khoáng chất, nó giúp tăng khả năng hòa tan và di chuyển khoáng chất trong đất cây trồng dễ dàng hấp thụ dinh dưỡng hơn.

Vì vậy, việc sử dụng chitosan cùng phân bón giúp cải thiện hiệu quả hấp thụ phân bón của cây trồng và cũng làm giảm chi phí sản xuất.

8. Chitosan và vai trò hỗ trợ quá trình làm lành vết thương

Chitosan bám chặt vào phân tử sinh học và làm lành vết thương nhanh chóng khi có tổn hại hoặc mầm bệnh tấn công. Khi này, chitosan tổng hợp và hình thành protein PR và protein bảo vệ như phenylalanine ammonia-lyase và peroxidase. Hai enzyme này giúp tổng hợp và xây dựng ma trận lignin, hình thành tyllose, những chất quan trọng trong quá trình làm lành vết thương.

9. Chitosan tăng cường cơ chế phòng thủ tự nhiên của cây 

Chitosan kích thích cây sản xuất các chất kháng khuẩn như phytoalexin và các protein phòng thủ giúp ngăn chặn sự phát triển của mầm bệnh. Các tế bào thực vật được tăng thêm sức mạnh nhờ chitosan kích thích sự tổng hợp các hợp chất như lignin và callose, từ đó làm tăng khả năng chống chịu với các tác nhân gây bệnh.

Khi cây kích hoạt cơ chế phòng thủ sẽ thay đổi về vật lý và sinh lý học hạn chế nấm bệnh tiếp cận vào mô tế bào lá, tăng nồng độ acid phenolic và lignin trong lá. Ngoài ra, Chitosan cải thiện khả năng giữ nước của cây và tăng cường sự hấp thụ các chất dinh dưỡng, giúp cây khỏe mạnh hơn và gia tăng khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi.

10. Trong điều kiện thời tiết bất lợi chitosan có tác dụng gì với cây trồng

Chitosan phun lên lá giúp cây kích hoạt cơ chế phòng đối phó với stress môi trường như hạn hán, mưa nhiều, nhiệt độ cao thấp đột ngột. Với đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm, giúp cây chống lại mầm bệnh dễ phát triển trong điều kiện thời tiết bất lợi.

Ví dụ: Ở táo, cây con được phun chitosan lên lá, giúp tăng cường hoạt động chống oxy hóa, giảm rò rỉ chất điện phân và phục hồi độ ẩm dưới áp lực hạn hán liên tục trong 35 ngày. Chitosan cũng được báo cáo là tạo ra khả năng chống chịu hạn hán ở khoai tây, hoa lan, lúa và nho,…

Chitosan là phân bón trong nông nghiệp

Hơn nữa, chitosan gây ra hoạt động ABA, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh khẩu độ lỗ khí khổng và làm giảm tốc độ thoát hơi nước khi cây trải qua giai đoạn stress hạn, stress nhiệt

Thông qua bài viết bà con đã biết chitosan có tác dụng gì với cây trồng và hơn thế nữa nó còn hỗ trợ nhà nông bảo vệ môi trường. Bà con muốn được tìm hiểu thêm sản phẩm chứa hoạt chất này, liên hệ ngay với Nông dược XANH qua hotline 09.6661.6664 để được tư vấn miễn phí và chi tiết!

1. Bệnh lở cổ rễ là gì?

Bệnh lở cổ rễ là bệnh thực vật phổ biến do các loại nấm như Rhizoctonia solani Kuhn, Pythium, Fusarium,… gây ra. Khi cây mắc bệnh phần gốc và cổ rễ cây bị mục, mềm, có màu khác với vỏ cây. Phần vỏ bị rộp và khô teo lại dần dần. Cây sẽ héo và chết nếu không được xử lý kịp thời.

2. Nguyên nhân gây bệnh lở cổ rễ ở cây trồng

Bệnh lở cổ rễ xuất hiện do nhiều lý do khác nhau, nhưng phổ biến nhất là vì: 

a. Các loại nấm gây bệnh lở cổ rễ

Gồm những loại nấm sau:

• Rhizoctonia solani: Loài nấm phổ biến gây nấm lở cổ rễ, đặc biệt trong điều kiện nhiệt độ ấm và ẩm.
  Pythium spp.: Gây bệnh ở giai đoạn cây con đến khi rễ cây trưởng thành.
• Phytophthora spp.: Xuất hiện trong điều kiện đất ẩm và thoát nước kém.
• Fusarium spp.: Gây thối rễ và ảnh hưởng đến sức khỏe của cây trồng.

Bệnh thối cổ rễ cây lạc

b. Điều kiện môi trường thuận lợi phát triển

• Độ ẩm cao: Mưa nhiều hoặc tưới quá mức tạo ra môi trường ẩm ướt thuận lợi cho sự phát triển của nấm và vi khuẩn gây bệnh.
• Nhiệt độ: Sự kết hợp nhiệt độ ấm với độ ẩm cao cũng tăng nguy cơ nhiễm bệnh. 
• Gió: Lan truyền bào tử nấm hoặc vi khuẩn từ cây này sang cây khác dẫn đến lây lan bệnh.

3. Các loại cây thường gặp bệnh lở cổ rễ

Cây trong giai đoạn còn non hoặc mới được gieo trồng ở các vùng chuyên canh gặp thời tiết nóng ẩm sẽ dễ dàng mắc bệnh lở cổ rễ: 

• Rau màu: Cà chua, dưa chuột, ớt, cải bắp, rau bina, xà lách, cà rốt, củ cải,… 
• Họ đậu: Đậu nành, đậu Hà Lan, đậu đen, và đậu xanh,….
• Hoa: Cẩm chướng, hoa cúc, hoa hồng, hoa ly,… 
• Cây ăn quả: Cam, chanh, quýt, và bưởi,… 
• Cây lương thực: Lúa mì, ngô, lúa,…
• Cây trồng trong chậu: Cây cảnh, bonsai, cây trong nhà,… cũng mắc bệnh lở cổ rễ nếu đất trồng không được thoát nước tốt.

4. Dấu hiệu nhận biết bệnh lở cổ rễ

Bà con có thể quan sát những dấu hiệu cây đang bị lở cổ rễ trong từng giai đoạn: 

• Cây con: Cổ thân bị úng và teo tóp lại, cây bị ngã ngang nhưng lá vẫn còn xanh tươi. Bệnh tấn công mạnh vào 5-10 ngày sau khi gieo.
• Cây lớn: Bệnh xâm nhập vào phần gốc làm cho mô vỏ bị thối nâu, nâu đen, nâu đỏ hoặc viền vùng thối không đều. Thân bị nứt ra, lá héo khô rồi rụng dần. Cây nhiễm bệnh có thể bị ngã, chậm phát triển và chết.

Dấu hiệu bệnh lở cổ rễ

5. Cách phòng trừ bệnh lở cổ rễ

Để ngăn ngừa bệnh lở cổ rễ ở cây trồng, Bà con áp dụng các biện pháp sau: 

a. Phòng bệnh

Xử lý đất trước khi gieo bằng cách đốt rơm rạ, phủ nilon phơi nắng vài tuần hoặc xử lý vôi. Thường xuyên bổ sung nấm đối kháng, nấm cộng sinh để hạn chế vi sinh vật có hại.

b. Kỹ thuật canh tác 

Trước tiên, bà con vệ sinh đồng ruộng đúng cách, cày bừa kỹ, san phẳng ruộng để đất thoáng tránh đọng nước. Chọn giống khỏe mạnh, trồng cây khác họ (luân canh) để giảm nguồn bệnh. Hạn chế dùng nước tưới chưa qua xử lý và tránh bón nhiều phân đạm.

c. Các giống cây có khả năng chống chịu bệnh lở cổ rễ

Các giống cây được lai tạo thường có khả năng khả năng kháng bệnh tốt, cụ thể: 

• Lúa: Giống lúa IR64, Jasmine 85, Swarna,…
• Đậu Hà Lan: Các giống đậu Hà Lan như Wando, Green Arrow,…
• Cà chua: Một số giống cà chua lai tạo có khả năng kháng nấm bệnh như Celebrity, Mountain Pride và Big Beef.
• …

San phẳng ruộng tránh đọng nước

d. Các biện pháp tăng cường sức đề kháng cho cây

Có nhiều phương pháp tăng sức khỏe cho cây như:

• Cân bằng độ pH của đất: Sử dụng chất cải tạo đất như vôi hoặc lưu huỳnh điều chỉnh độ pH, giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
• Sử dụng chất kích thích sinh học: Sử dụng chất kích thích sinh học như tảo nâu, chitosan, acid humic, acid fulvic tăng sức đề kháng của cây.
• Phun vi sinh vật có ích: Sử dụng vi sinh vật có ích như nấm đối kháng trichoderma harzianum, nấm cộng sinh mycorrhizae với rễ cây, giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng và nước tốt hơn.

e. Kiểm soát nấm gây bệnh và bảo vệ rễ cây

Để hạn chế nấm có hại xuất hiện bà con nên làm các việc sau:

• Cải thiện thoát nước: Đảm bảo đất có khả năng thoát nước tốt để tránh đọng nước, tạo điều kiện cho nấm gây bệnh phát triển.
• Cân bằng độ ẩm: Duy trì độ ẩm đất ở mức hợp lý, tránh quá ẩm hoặc quá khô.
• Đất trồng phù hợp: Chọn nơi cao ráo, thoát nước tốt và khoảng cách giữa các cây dày vừa phải. 
   

Trồng lúa nước xen canh

6. Cách điều trị cho cây bị lở cổ rễ

Điều trị cho cây bị lở cổ rễ đòi hỏi một sự kết hợp giữa việc áp dụng các phương pháp canh tác hợp lý và sử dụng các hoạt chất hóa học hoặc sinh học.

a. Các phương pháp và hoạt chất điều trị nấm có hại

• Phun ngừa nấm: Sử dụng các loại thuốc như copper B, booc đô 1%, dithane M45, benlat C 50 WP, anvil 5 SC, rovral 50 WP, appencarb super 50 SL, và tuân thủ hướng dẫn trên bao bì.
• Đặc trị: Dùng khi bệnh xuất hiện và phát triển, phun thuốc định kỳ các thuốc có hoạt chất như azoxystrobin, validamycin hoặc hỗn hợp mandipropamid + chlorothalonil phun từ 7-10 ngày/lần. Tiếp đến, phun thuốc từ 1 đến 2 lần sau khi ra bông.

Mật độ trồng cây vừa phải

b. Hướng dẫn cụ thể về cách áp dụng các biện pháp điều trị

Khi phát hiện nhiễm nấm, bà con cần làm các việc:

• Loại bỏ cây bị bệnh ngay khi phát hiện để tránh lây lan.
• Phun kỹ lên thân cây gần mặt đất và phần đất xung quanh gốc vào buổi sáng và chiều mát.
• Phun thuốc lần thứ hai sau 5 ngày nếu cần thiết.
• Xới mặt luống giúp giảm độ ẩm đất, hạn chế lây lan bệnh.

Bệnh lở cổ rễ là một thách thức lớn đối với người nông dân nhưng việc giám sát thường xuyên cùng với áp dụng các biện pháp bên trên Nông dược XANH hy vọng bà con xử lý bệnh kịp thời mang lại mùa màng bội thu. Để biết thêm thông tin các sản phẩm khác như phân bón lá hữu cơ,…hãy gọi điện hotline 09.6661.6664 để được tư vấn chi tiết và miễn phí.

1. Thuốc trừ sâu sinh học là gì?

Thuốc trừ sâu sinh học là thuốc bảo vệ thực vật sử dụng các sinh vật, hỗn hợp chất từ thiên nhiên hoặc chế phẩm vi sinh vật để ngăn chặn, kiểm soát, tiêu diệt sâu bọ gây hại thực vật. 

2. Phân loại thuốc trừ sâu sinh học?

Thuốc trừ sâu sinh học có nhiều dạng nhưng 2 nhóm chính là thuốc trừ sâu vi sinh và thuốc trừ sâu thảo mộc được sử dụng phổ biến nhất. Cả hai loại đều có chung mục đích tiêu diệt sâu bệnh và côn trùng gây hại. 

Xem thêm: Thuốc trừ sâu sinh học có độc không? Cần lưu ý gì khi sử dụng?

3. Cách sử dụng thuốc trừ sâu sinh học đúng cách

Thuốc trừ sâu sinh học cần phải được lưu trữ kỹ càng đảm bảo vi sinh vật sống và hoạt động hiệu quả. Dù vây, đây vẫn là sản phẩm mới chưa được áp dụng phổ biến như thuốc trừ sâu hóa học.

a. Thuốc vi sinh

Trong quá trình dùng thuốc trừ sâu sinh học, Bà con cần xem xét các vấn đề: 

Trước khi phun thuốc

Nguyên tắc chính là phải lựa chọn đúng đối tượng phòng trừ, vì nhiều loại thuốc có tính chọn lọc cao và chỉ hiệu quả với một số loài hoặc nhóm sâu bệnh nhất định.

Ví dụ: 

• Chế phẩm vi sinh Bt (Bacillus thuringiensis): Hiệu quả cao với sâu non thuộc bộ cánh vẩy (Lepidoptera) như sâu bướm, sâu đục quả, sâu đo xanh,… những lá cây chứa Bt sẽ làm tế bào trong ruột sâu bị phá vỡ.
• Chất Avermectin: Là một hợp chất sinh học từ vi khuẩn Streptomyces avermitilis, tiêu diệt nhiều loại sinh vật gây hại như sâu tơ. sâu cuốn lá lúa, nhện đỏ,…
• Các chất kháng sinh (Kasugamycin, Streptomycin): Kasugamycin thường được sử dụng để phòng bệnh bạc lá lúa do vi khuẩn Xanthomonas oryzae, trong khi Streptomycin dùng phòng bệnh héo lá trên cây rau và cây ăn quả do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum.
• Nấm đối kháng Trichoderma: Nấm phát huy tác dụng trong việc trừ bệnh lở cổ rễ trên cây con trồng ở đất cạn, đủ ẩm và có chất hữu cơ. Tuy nhiên, Bà con cần tránh dùng chế phẩm này chữa bệnh đốm vằn trên ruộng lúa nước vì Trichoderma không phát triển trong môi trường nước.

Chế phẩm Bt hiệu quả với sâu thuộc bộ cánh vẩy

Khi phun thuốc

Bà con nên tuân thủ nồng độ và liều lượng thuốc như hướng dẫn trên bao bì. 

Trong giai đoạn cao điểm của sâu bệnh, Nhà nông có thể tăng liều lượng nhưng phải tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chuyên gia có kinh nghiệm để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Ví dụ: Sản phẩm Bt khuyến cáo sử dụng liều lượng là 100 ml dung dịch phun cho 10 m² diện tích lá, được pha loãng trong nước. Nếu có dấu hiệu sâu bệnh kháng thuốc, Bà con có thể tăng lên 150 ml dung dịch phun cho 10 m² diện tích lá.

Trong lúc phun thuốc trừ sâu sinh học, đảm bảo thuốc phủ đều các bộ phận cây trồng, đặc biệt các vị trí dễ bị sâu bệnh tấn công. Tuy nhiên, chế phẩm sinh học có tác dụng tăng sức đề kháng cho cây như chitosan, nấm trichoderma,… cần được sử dụng sớm ngay từ khi cây còn non, khỏe mạnh. 

Phun thuốc trừ sâu sinh học mang lại hiệu quả

Bà con cần dùng thuốc liên tục và định kỳ giúp cây luôn duy trì khả năng kháng bệnh cao. Nếu đợi đến khi bệnh phát sinh mới sử dụng, hiệu quả sẽ rất kém vì cây đã bị tổn thương và hệ miễn dịch suy yếu. 

Ví dụ: Trichoderma được trộn vào đất trước khi gieo trồng với liều lượng từ 5-10 kg cho mỗi ha đất trồng, bón lặp lại sau mỗi 4-6 tuần để duy trì mật độ nấm.

Bà con phun thuốc vào thời điểm phù hợp trong ngày. Ví dụ: Thuốc trị bọ xít nên phun vào buổi chiều mát vì loài côn trùng này có thói quen bò ra khỏi nơi ẩn náu để đi ăn vào buổi tối. Trong khi đó, thuốc trị bọ trĩ nên phun và thời tiết trưa nắng

Phun thuốc trừ sâu lúc trời mát

Sau khi phun thuốc

Ghi chép ngày phun thuốc, hãy quan sát biểu hiện của cây để rút kinh nghiệm cho các lần sử dụng thuốc kế tiếp. Theo dõi thời tiết, nếu có mưa lớn, Bà con cần phun bổ sung khi nắng khô ráo vì thuốc có thể bị rửa trôi và giảm hiệu quả. 

Ngoài ra, Nhà nông nên kết hợp các biện pháp ngăn ngừa như thường xuyên cắt tỉa cành lá nhiễm bệnh, trồng cây có tác dụng xua đuổi sâu bệnh, trồng xen canh nhiều loại cây trồng khác nhau trong một khu vực giúp cải thiện đa dạng sinh học,…

b. Thuốc thảo mộc

Để thuốc phát huy tác dụng Bà con hãy tuân theo hướng dẫn sử dụng thuốc trừ sâu sinh học:

Sử dụng đúng loại thuốc

Mỗi loại thuốc thảo mộc có hiệu quả với từng loại sâu bệnh cụ thể: 

• Chiết xuất từ neem (cây xoan Ấn Độ): Hợp chất azadirachtin gây ức chế ăn uống và phát triển của rệp, sâu ăn lá và bọ trĩ.
• Tỏi và ớt: Chất allicin trong tỏi và capsaicin trong ớt có tác dụng xua đuổi sâu bọ và kiến.
• Tinh dầu bạc hà: Tinh chất menthol gây khó chịu nhiều loại côn trùng
• Hoa cúc (pyrethrum): Chiết xuất từ hoa cúc gây ức chế hệ thần kinh nhiều loại côn trùng như muỗi, rệp và bọ trĩ.

Sử dụng đúng thời điểm

Phun thuốc trừ sâu sinh học ngay khi phát hiện dấu hiệu sâu bệnh đầu tiên để kịp thời ngăn chặn sự lây lan. Các loại thuốc thảo mộc thường có tác dụng phòng ngừa và kiểm soát sâu bệnh ở giai đoạn sớm. Điều kiện lý tưởng để thuốc phát huy tối đa hiệu quả là buổi sáng sớm và chiều mát, vì: 

• Buổi sáng sớm: Vào thời điểm này nhiệt độ còn mát mẻ, độ ẩm cao giúp thuốc bám tốt hơn vào bề mặt lá cây.
• Buổi chiều mát: Thời gian khoảng từ 4 – 6 giờ, khi nhiệt độ đã giảm và ánh nắng không còn gay gắt cũng là lúc nhiều loại côn trùng hoạt động.

Lưu ý: Không phun thuốc khi cây đang ra hoa vì sẽ xua đuổi côn trùng có ích làm giảm khả năng thụ phấn của cây

Thuốc trừ sâu thảo mộc NeemNim

Sử dụng đúng liều lượng

Khi pha chế thuốc thảo mộc cần tuân thủ đúng tỷ lệ pha chế để đảm bảo hiệu quả mà không gây hại cho cây trồng.

Ví dụ: Thuốc trừ sâu sinh học Neem Nim : Pha 30-50ml cho bình 16 lít. Lượng nước phun 400-600 lít/ Ha. Phun ướt đều thân lá,lượng nước phun tùy theo cây trồng và thời gian sinh trưởng. Phun phòng ngừa và trị sau khi sâu mới xuất hiện,nếu sâu hại nặng nên phun lại lần 2 sau 7 ngày.

4. Những điều cần chú ý về cách sử dụng thuốc trừ sâu sinh học

Dù là thuốc an toàn với người sử dụng và môi trường nhưng để cũng cần chú ý các vấn đề sau:

• Đọc kỹ cách sử dụng thuốc trừ sâu sinh học.
• Phải dùng găng tay khi lấy thuốc và pha thuốc.
• Chỉ đổ thuốc vào bình phun khi bình đặt tại nơi bằng phẳng, chắc chắn.
• Không đổ dung dịch đầy bình phun tránh việc thuốc rò rỉ hoặc tràn ra ngoài trong khi phun thuốc. 
• Pha thuốc vừa đủ để sử dụng, không nên nhiều hơn số lượng thuốc định dùng.
• Phải rửa sạch các vết thuốc bắn hoặc dính vào da Bà con khi phun thuốc.

Tuân theo hướng dẫn cách sử dụng thuốc trừ sâu sinh học là rất quan trọng vì không chỉ giúp bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh mà còn giữ gìn sức khỏe con người và môi trường. 

Ngoài ra, Bà con muốn được tư vấn thêm về thuốc bảo vệ thực vật sinh học hãy liên hệ ngay với Nông Dược XANH qua hotline 09.6661.6664 để được tư vấn miễn phí và chi tiết!

1. Bọ trĩ là gì?

Bọ trĩ, còn gọi là bù lạch, là một loại côn trùng nhỏ gây hại cho nhiều loại cây trồng. Chúng thuộc bộ cánh tơ, với kích thước nhỏ và đặc điểm dễ nhận biết như có băng đỏ trên lưng, đầu màu vàng đậm, mắt đỏ và đuôi có túi màu đỏ tươi. 

Con bọ trĩ gây hại cho vườn cây

2. Tác hại của bọ trĩ

Bọ trĩ có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho cây trồng, bao gồm:

• Hút nhựa cây: Làm lá cây vàng úa, héo rũ.
• Gây hại trên hoa và quả: Làm giảm năng suất và chất lượng nông sản.
• Truyền bệnh: Làm lây lan virus gây bệnh cho cây trồng.
• Phát triển nhanh chóng: Gây thiệt hại nặng nề nếu không kiểm soát kịp thời.

3. Cách diệt bọ trĩ không dùng thuốc

a. Sử dụng dầu neem

Dầu neem là một giải pháp tự nhiên và an toàn để kiểm soát bọ trĩ. Loại dầu này chứa hoạt chất Azadirachtin, có khả năng làm gián đoạn quá trình sinh sản và phát triển của bọ trĩ.

Khi bọ trĩ tiếp xúc hoặc ăn phải dầu neem, chúng sẽ ngừng ăn, ruột hoạt động kém đi, ấu trùng không thể lột xác và quá trình giao phối bị gián đoạn. 

Mặc dù dầu neem không diệt bọ trĩ ngay lập tức, nhưng nó giúp giảm dần số lượng bọ trĩ trong vườn của bà con mà không gây hại cho môi trường.

b. Dùng bẫy dính màu

Bẫy dính màu là một phương pháp hiệu quả và tiết kiệm để kiểm soát bọ trĩ. Các bẫy dính màu xanh dương có sẵn trên thị trường được thiết kế đặc biệt để thu hút và bẫy bọ trĩ một cách tối ưu.

Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng bẫy dính có thể giảm bớt lượng thuốc trừ sâu tới 50%, đồng thời cảnh báo khi nào cần thiết phải sử dụng thuốc trừ sâu dựa trên ngưỡng mật độ bọ trĩ phát hiện được.

Diệt bọ trĩ không dùng thuốc với bẫy dính màu

c. Biện pháp canh tác

Thường xuyên tỉa cành tạo tán, phát quang bụi rậm, vệ sinh vườn, giúp thông thoáng hạn chế phát triển của bọ trĩ. Thu nhặt, tiêu hủy các hoa, trái bị hại giảm mật độ bọ trĩ trên vườn.

Đồng thời, bà con nên giữ cỏ ở mức khoảng 5-10cm không xịt cỏ hay cắt cỏ quá sạch vì cỏ cũng là một nguồn thức ăn của bọ trĩ.

d. Dùng thiên địch

Sử dụng thiên địch là một cách tự nhiên và hiệu quả để kiểm soát bọ trĩ. Các loài thiên địch như nhện bắt mồi (Amblydromalus limonicus) và bọ xít bắt mồi (Orius laevigatus, Orius insidiosus) giúp duy trì cân bằng sinh thái và giảm số lượng bọ trĩ. 

Tuy nhiên, cần hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu phổ rộng để không tiêu diệt những loài thiên địch có ích này. Việc duy trì một môi trường sinh thái đa dạng sẽ hỗ trợ hiệu quả việc kiểm soát bọ trĩ.

Lưu ý: Biện pháp thiên địch thường hiệu quả hơn khi canh tác trong nhà kính

e. Dùng hoa vạn thọ

Trồng hoa vạn thọ là một cách để kiểm soát bọ trĩ. Hoa vạn thọ có thể thu hút bọ trĩ, khiến chúng tập trung vào hoa thay vì cây trồng của nông dân. 

Khi hoa vạn thọ nở, bọ trĩ sẽ bâu vào hoa và bà con chỉ cần ngắt bỏ những bông hoa này để loại bỏ bọ trĩ khỏi vườn. Cách này vừa đơn giản, vừa an toàn cho cây trồng và môi trường.

Diệt bọ trĩ không dùng thuốc với hoa vạn thọ

4. Những điều cần lưu ý khi trị bọ trĩ

a. Sử dụng kết hợp các biện pháp trên

Để đạt hiệu quả tối ưu, hãy kết hợp các biện pháp tự nhiên như dầu neem, bẫy dính màu, biện pháp canh tác, thiên địch và hoa vạn thọ. Sự kết hợp này sẽ giúp kiểm soát bọ trĩ hiệu quả hơn, bảo vệ cây trồng tốt hơn mà không cần dùng đến hóa chất.

b. Cần kiên trì mới có hiệu quả

Các biện pháp tự nhiên đòi hỏi sự kiên trì và đều đặn. Kết quả không thể thấy ngay lập tức như khi dùng thuốc trừ sâu hóa học. Hãy thực hiện thường xuyên và kiên nhẫn để đạt hiệu quả tốt nhất.

c. Thời gian phun diệt bọ trĩ

Phun vào thời điểm nắng nóng, khi bọ trĩ hoạt động mạnh nhất, sẽ phát huy tối đa hiệu quả của thuốc. Tránh phun vào buổi tối vì dễ gây đọng nước trên lá, tạo điều kiện cho nấm phát triển. Thời điểm phun hợp lý sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cây trồng và tăng cường hiệu quả diệt bọ trĩ.

Xem thêm: Chế phẩm trừ sâu sinh học là gì? Hoạt chất, đặc điểm và tác dụng

d. Đảm bảo an toàn sức khỏe

Khi phun dầu neem hoặc sử dụng các biện pháp khác, hãy đeo khẩu trang và găng tay để tránh tiếp xúc trực tiếp. Điều này giúp bảo vệ bà con khỏi hít phải hơi dung dịch và tránh dị ứng hay kích ứng da, đảm bảo an toàn cá nhân khi chăm sóc vườn.

Diệt bọ trĩ không dùng thuốc không chỉ bảo vệ cây trồng mà còn giữ cho môi trường và sức khỏe của bà con an toàn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy gọi Nông Dược XANH với Hotline 09.6661.6664 để được hỗ trợ.

1. Chế phẩm trừ sâu sinh học là gì?

Chế phẩm trừ sâu sinh học (còn có tên khác là thuốc trừ sâu hữu cơ) được sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên hoặc các vi sinh vật có lợi. Nông dân sử dụng thuốc sinh học để kiểm soát, tiêu diệt hoặc xua đuổi các loài côn trùng và sâu bệnh gây hại cho cây. 

Khác với thuốc trừ sâu hóa học, thuốc sinh học ít khi gây hại cho môi trường cũng như sức khỏe con người. Một số loại thuốc trừ sâu nổi bật có nguồn gốc từ tuyến trùng, virus vi nấm, vi khuẩn, chứa kháng sinh từ xạ khuẩn,…

Nhìn chung, có hai nhóm thuốc chính: thuốc trừ sâu vi sinh và thuốc trừ sâu thảo mộc. 

Chế phẩm trừ sâu sinh học Bt được bán trên thị trường

2. Thuốc sinh học trừ sâu có độc không?

Câu trả lời là không. Đây là giải pháp sạch, thân thiện với môi trường và an toàn cho cả người và vật nuôi. Các thành phần tự nhiên trong thuốc sinh học rất ít khi gây ra tác dụng phụ. 

Hơn nữa, thuốc sinh học không tiêu diệt các côn trùng có ích (như ong thụ phấn hay các loài thiên địch của sâu bệnh), từ đó duy trì cân bằng sinh thái và hỗ trợ quá trình sản xuất nông nghiệp.

3. Cơ chế của chế phẩm trừ sâu sinh học

a. Phương thức tác động

Phương thức tác động của chế phẩm trừ sâu sinh học rất đa dạng. Một số ví dụ:

• Qua đường vị độc (ăn phải): Ví dụ, khi sâu bệnh ăn phải vi khuẩn Bt, vi khuẩn này sẽ giải phóng các độc tố hủy hoại tế bào ruột của sâu bệnh.
• Qua tiếp xúc: Nấm bám vào cơ thể sâu bệnh, nảy mầm và xuyên qua lớp vỏ ngoài để xâm nhập vào bên trong. Sau đó tiêu thụ chất dinh dưỡng từ cơ thể sâu bệnh, làm nó chết từ từ.
• Xua đuổi: Một số thảo mộc phát tán mùi khó chịu để đuổi sâu bệnh khỏi cây trồng. Chúng không tiêu diệt sâu hoàn toàn nhưng góp phần giảm thiểu thiệt hại.
• Nội hấp: Một số chất kháng sinh trừ bệnh có khả năng xâm nhập vào hệ thống mạch của cây và giúp cây tự bảo vệ khỏi bệnh tật từ bên trong.

Tác dụng của chế phẩm trừ sâu sinh học 

b. Cơ chế tác động

Chế phẩm trừ sâu sinh học thường nhắm vào các hệ thống sinh lý chính của sâu bệnh, cụ thể:

• Hệ thần kinh: Gây tê liệt hệ thần kinh trung ương, làm sâu bệnh liệt toàn thân và chết.
• Hệ hô hấp: Thuốc bao phủ bề mặt cơ thể sâu bệnh, bịt kín các lỗ thở, ngăn chặn oxy và làm sâu bệnh chết ngạt.
• Hệ tiêu hóa: Sau khi được sâu tiêu hóa, vi khuẩn sinh sôi và sản xuất độc tố phá hủy ruột của sâu bệnh. Sâu ngừng ăn và chết.
• Hệ miễn dịch: Nhiều chất kháng sinh và kích thích (như Streptomycin) tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh và tăng cường hệ miễn dịch cho cây.
• Chất dinh dưỡng: Các loại nấm xâm nhập vào cơ thể sâu bệnh, tiêu thụ hết chất dinh dưỡng bên trong. Ngoài ra, một số thuốc làm mất chất nhờn ở miệng ốc bươu vàng, làm miệng chúng cứng lại và không thể ăn được, dẫn đến chết.

c. Hiệu lực

Hiệu lực ngắn hay dài tùy vào từng loại thuốc và cách hoạt động. Một số ví dụ: 

• Hệ thần kinh và hô hấp: Sâu bệnh chết nhanh chóng, thường sau vài giờ đến vài ngày nhiễm thuốc.
• Hệ tiêu hóa, ký sinh: Sâu yếu dần sau vài giờ và chết sau vài ngày. 
• Hệ miễn dịch: Bà con thường phải đợi khá lâu. Các loại thuốc kích thích hệ miễn dịch cần được sử dụng liên tục để nhanh chóng có kết quả.

Nhìn chung, các loại độc tố, thảo mộc và kháng sinh thường có hiệu lực ngắn và dễ bị môi trường xung quanh ảnh hưởng (ví dụ: bị mưa rửa trôi,…). Ngược lại, thuốc vi sinh giúp giúp kiểm soát sâu bệnh trong thời gian lâu hơn.

4. Chế phẩm trừ sâu sinh học có ưu điểm và nhược điểm gì?

a. Ưu điểm

• Hiệu quả lâu dài: Chế phẩm trừ sâu sinh học tiêu diệt sâu bệnh hiệu quả mà không dẫn đến tình trạng kháng thuốc, từ đó duy trì hiệu quả kiểm soát lâu dài hơn.
• An toàn: Như đã giải thích, chế phẩm trừ sâu sinh học hầu như không gây hại cho con người và các sinh vật có ích. Hơn nữa, nhờ phân hủy sinh học, các chế phẩm này không gây ô nhiễm đất, nước hay không khí, giúp duy trì hệ sinh thái tự nhiên.

b. Nhược điểm

Hiệu quả không tức thì: Nhiều loại thuốc sinh học cần thời gian dài để phát huy tác dụng. Ví dụ, nấm ký sinh như Metarhizium chỉ tiêu diệt được sâu bệnh sau khi đã hút gần hết chất dinh dưỡng trong cơ thể chúng.

Bảo quản khắt khe: Để duy trì hiệu quả, bà con cần cất giữ thuốc đúng cách Ví dụ, nấm và vi khuẩn Bt cần được giữ ở nhiệt độ thấp, tránh ánh sáng mặt trời để không mất hoạt tính hay bị phân hủy.

Giá thành cao: Chế phẩm trừ sâu sinh học thường đắt hơn thuốc hóa học do quá trình nghiên cứu, phát triển và bảo quản phức tạp. Đây là rào cản đối với những người có ngân sách hạn chế.

Xem thêm:Tìm hiểu quy trình sản xuất thuốc trừ sâu sinh học đạt chuẩn

Nấm Metarhizium anisopliae ký sinh côn trùng

5. Các chế phẩm sinh học trừ sâu phổ biến

Hiểu rõ về các chế phẩm sinh học trừ sâu phổ biến giúp bà con tìm được được loại thuốc phù hợp với tình trạng cây trồng của mình.

a. Chế phẩm sinh học trừ sâu nguồn gốc tuyến trùng

Tuyến trùng xâm nhập vào cơ thể côn trùng qua đường thức ăn, lỗ thở và hậu môn, sau đó lan nhanh trong hệ tuần hoàn và tiêu diệt côn trùng trong 1-2 ngày. 

Việc sử dụng tuyến trùng ở Việt Nam vẫn còn hạn chế, song một số thử nghiệm với bọ hung và sâu xám đã cho thấy nhiều tín hiệu tích cực.

b. Chế phẩm sinh học trừ sâu nguồn gốc virus

Virus như nuclear polyhedrosis virus (NPV) thuộc nhóm Baculovirus xâm nhập vào ruột côn trùng qua thức ăn và phá hủy chức năng ruột. 

NPV được ưa chuộng nhờ tính đặc hiệu cao và không để lại chất độc trên rau quả (tuy giá thành còn khá đắt đỏ). Chúng thường được sử dụng để trị sâu đo hại đay và sâu xanh hại bông.

Có nhiều nhóm chế phẩm trừ sâu được bà con sử dụng

c. Chế phẩm sinh học trừ sâu có kháng sinh từ xạ khuẩn

Các kháng sinh như Avermectin, Emamectin, và Spinetoram được sản xuất từ xạ khuẩn Saccharopolyspora spinosa và Streptomycin avermitilis. Chúng chủ yếu tiêu diệt côn trùng qua vị độc và đường tiếp xúc (một số cũng có khả năng nội hấp).

Những sản phẩm này phòng trừ được nhiều loài nhện, sâu miệng chích hút, miệng nhai,… trở thành lựa chọn phổ biến với nhiều bà con. 

d. Chế phẩm sinh học trừ sâu nguồn gốc vi nấm

Các vi nấm như nấm trắng, nấm xanh,… xâm nhập vào biểu bì côn trùng, tiết ra enzyme phá vỡ chitin và protein. Sau khi vào khoang cơ thể, nấm sản sinh các chất chuyển hóa, làm sâu bệnh chết nhanh chóng. 

Bà con có thể sử dụng vi nấm để kiểm soát nhiều loài sâu hại trên ngô, lúa, cây ăn quả và các cây trồng khác.

e. Chế phẩm sinh học trừ sâu từ vi khuẩn

Nhóm này chủ yếu bao gồm thuốc trừ sâu từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt), một loại vi khuẩn sản sinh ra protein độc tố. 

Khi được sâu bệnh ăn phải, độc tố này phát huy tác dụng nhờ môi trường kiềm trong ruột côn trùng, gây tổn thương và tiêu diệt sâu hoàn toàn. Bt đặc biệt hiệu quả đối với sâu non thuộc bộ cánh vảy.

f. Chế phẩm sinh học trừ sâu nguồn gốc thảo mộc

Thuốc trừ sâu thảo mộc chứa các hoạt chất như azadirachtin (cây neem), matrine (khổ sâm), rotenone (cây thuốc cá), và pyrethrin (cúc trừ sâu), làm trứng côn trùng không nở, ấu trùng chán ăn và ức chế sự phát triển của chúng.

Ngoài ra, một số chất còn làm tê liệt hoặc ngạt thở côn trùng, giúp kiểm soát sâu bệnh hiệu quả mà không gây hại cho môi trường.

g. Chế phẩm sinh học độc tố và kháng sinh

Các độc tố, kháng sinh hình thành trong môi trường nuôi cấy vi sinh vật, sau đó được tách chiết để chế thành chế phẩm trừ sâu sinh học. 

Độc tố như Avermectin gây độc cho các cơ quan hoặc chức năng sinh lý chính của sâu hại. Trong khi đó, kháng sinh như Streptomycin trực tiếp phá hủy hoạt động sống của các tế bào vi sinh vật gây bệnh, góp phần giúp cây tăng cường miễn dịch.

h. Các loại chế phẩm sinh học thành phần khác

Một số thuốc bảo vệ thực vật sinh học từ than bùn, protein, vỏ tôm cua,… vẫn đang được nghiên cứu. Các loại dầu khoáng cũng có thể được sử dụng để phòng trừ sâu bệnh nhờ hiệu quả cao và nguyên liệu sạch, an toàn.

Lời Kết

Nông dược XANH đã giải thích giúp bà con chế phẩm trừ sâu sinh học là gì. Giải pháp này tuy còn nhiều hạn chế, nhưng nhìn chung mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho cây trồng, môi trường, cũng như cân bằng sinh thái.

Nếu bà con vẫn còn thắc mắc, vui lòng gọi điện thoại đến hotline 09.6661.6664 cho Nông dược XANH để được tư vấn. 

1. Rầy mềm (rệp) là gì?

Rầy mềm (rệp muội) là loài côn trùng có kích thước nhỏ, ký sinh trên lá và thân cây trồng, chúng hút nhựa cây, làm cho lá vàng úa, rụng, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Rệp thường gây hại cho nhiều loại thực vật khác nhau, đặc biệt là họ nhà cam quýt, bầu bí, ớt,…

Rầy mềm, không chỉ gây tổn thương nghiêm trọng cho sự phát triển của cây trồng bằng cách hút nhựa, mà còn đóng vai trò là người truyền nhiễm virus đặc biệt nguy hiểm.

Rầy mềm gây hại cho nhiều loại cây trồng

2. Cách nhận rầy mềm xuất hiện trên cây trồng

Để nhận biết rầy mềm, hãy quan sát đặc điểm hình thái của chúng như:

• Kích thước: Rệp trưởng thành có kích thước nhỏ, thân mềm, chỉ dài khoảng 1 – 2mm, màu sắc thay đổi theo mùa từ màu vàng nhạt. Mùa đông và trên cây già có màu xanh thẩm. Mùa hè và trên cây non có màu xanh nhạt).
• Hình dạng: Cơ thể rầy mềm khá bầu, hình quả lê, có phủ một lớp sáp mỏng.
• Cánh: Bao gồm 2 loại là có cánh hoặc không. 
• Râu: Rầy mềm có hai chiếc râu dài, mảnh.
• Cách gây hại: Rầy mềm chích hút nhựa từ cây trồng.
• Cuối bụng của rệp bao gồm phiến đuôi cùng với 2 ống ở mỗi bên.
• Rệp trưởng thành có 2 dạng: Có cánh hoặc không. Cánh của chúng mỏng và trong suốt.
• Rệp non có hình thái giống khi trưởng thành nhưng không cánh và nhỏ hơn.

Rầy mềm có kích thước rất nhỏ

3. Đặc điểm sinh học và tác hại của rầy mềm trên các loại cây 

Rệp non và trưởng thành thường tập trung ở phía trên và dưới của các lá mới mọc, ít di chuyển. Nhưng khi mật độ rệp tăng cao hoặc vào cuối mùa vụ, chúng thường phát triển cánh để di chuyển và phân tán.

• Rệp trưởng thành đẻ trứng ở mặt dưới của lá. Dưới điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thích hợp, chúng sinh sản qua phương pháp đơn tính và nhanh chóng gia tăng mật độ.
• Tuổi thọ trung bình của rệp là khoảng 15-20 ngày.
• Rệp hút sức sống từ cây làm lá cong và biến dạng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của cây. Lá bị vàng và khô héo, quả nhỏ, dễ bị nhiễm bệnh xám.
• Chất dịch từ rệp làm tạo môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm muội. Ngoài ra, chúng cũng làm truyền nhiễm virus nguy hiểm cho cây ớt.
• Rầy mềm sống tập trung và hút nhựa ở các phần non như chồi, lá, hoa và trái làm cây phát triển chậm và khiến cho các bộ phận như hoa khô rụng.
• Rầy mềm tiết ra dịch đường, thu hút nhiều kiến. Nếu kiến sống trong đất bò lên, có thể lan truyền mầm bệnh Phythophthora, gây khô bông và trái non. Đồng thời dẫn đến việc phát sinh của nấm bồ hóng ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây.

Rầy mềm chích hút nhựa trên mầm cây

a. Rầy mềm trên cây ớt 

Rầy mềm là một trong những loài côn trùng gây hại phổ biến trên cây ớt, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chung và chất lượng quả. Dưới đây là một số đặc điểm gây hại của rầy mềm trên cây ớt:

• Hút nhựa cây, cản trở quá trình sinh trưởng: Rầy mềm sử dụng phần miệng nhọn để chích hút nhựa, làm cho lá ớt cong, xoăn, đọt ngọn bị chùn. Việc hút nhựa liên tục khiến cây ớt suy yếu, còi cọc, ảnh hưởng đến việc sinh trưởng.
• Tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển: Phân tiết của rầy mềm chứa các chất thu hút nấm đen phát triển trên lá ớt, làm hạn chế khả năng quang hợp. Nấm đen bám trên lá ớt cũng tạo môi trường thuận lợi cho các loại sâu bệnh khác phát triển.
• Truyền bệnh virus cho cây: Rầy mềm đóng vai trò trung gian trong việc truyền virus cho cây ớt, gây ra các bệnh nguy hiểm như vàng lá, thối rễ,… Bệnh virus do rầy mềm truyền có thể khiến cây ớt chết hoàn toàn, gây thiệt hại nặng nề.

Rầy mềm cản trở quá trình sinh trưởng của toàn bộ cây

b. Rầy mềm trên rau cải 

Rầy mềm trên cây cải gây hại bằng cách chích hút nhựa từ lá. Hành động này khiến cho lá rau bị teo lại, méo mó, chuyển màu vàng úa và cây còi cọc, chậm phát triển.

Bên cạnh đó, rầy mềm còn là trung gian truyền bệnh cho cây. Loài côn trùng này mang virus lây lan từ cây bệnh sang cây khỏe mạnh, gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm cho rau cải.

Rầy mềm chích hút nhựa từ khiến lá cây rau cải teo lại

c. Rầy mềm trên cây có múi 

Rầy mềm ở giai đoạn ấu trùng và trưởng thành đều tập trung chủ yếu ở những bộ phận non trẻ của cây. Nơi đây, chúng sẽ cắm ngòi hút nhựa từ các bộ phận này, bao gồm lá, đọt, ngọn cây. Hậu quả là lá cây bị biến dạng, trở nên còi cọc và không thể phát triển.

Thêm vào đó, rầy mềm còn tiết ra chất thải chứa đường mật khi chúng sinh sống trên cây. Chất thải này chính là nguyên nhân tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển, bám dính trên bề mặt lá, cản trở quá trình quang hợp và ảnh hưởng đến sức khỏe của cây.

Lác cây biến dạng sau khi bị rầy mềm tấn công

d. Rầy mềm trên cây dưa, bầu, bí 

Đối với các loại cây trồng như dưa, bầu, bí, rầy mềm thường tập trung chủ yếu ở các đọt và chồi non. Chúng chích hút nhựa cây khiến cây bị còi cọc, phát triển kém.

• Làm lá cây bị quăn queo: Rầy mềm thường tập trung ở mặt dưới của lá cây và chích hút nhựa. Chúng khiến cho lá cây bị quăn queo, biến dạng, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây.
• Gây cản trở sự phát triển của cây: Việc rầy mềm chích hút nhựa sẽ khiến cho cây bị thiếu hụt dinh dưỡng, cản trở quá trình sinh trưởng và phát triển.
• Làm hoa và quả bị rụng: Nếu rầy mềm tấn công cây trong giai đoạn ra hoa, bộ phận sẽ bị rụng đi. Đối với giai đoạn trái non, rầy mềm sẽ khiến cho chúng bị méo mó, ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị sản phẩm.
• Truyền bệnh cho cây: Một số loại rầy mềm còn có thể truyền bệnh cho cây, gây ra nhiều thiệt hại trong vụ mùa.

e. Rầy mềm trên cây thanh long

Rầy mềm thường tập trung tấn công vào phần dưới của quả non. Đặc biệt là các tai quả, cành non, nụ và hoa để hút chất nhầy từ những vùng này. Từ đó gây biến dạng cho tai quả, khiến chúng phát triển kém và giảm khả năng sinh trưởng của cây.

Nếu bị tác động, nụ hoa, hoa và quả non sẽ không phát triển, có thể bị ố vàng, khô héo và rụng. Hơn nữa, rầy mềm còn thải ra mật ngọt, kích thích sự phát triển của nấm bồ hóng trên cành, gây giảm khả năng quang hợp và làm giảm giá trị thương phẩm của quả.

4. Phương pháp tiêu diệt rầy mềm 

Có nhiều phương pháp khác nhau để tiêu diệt rầy mềm. Bà con có thể lựa chọn một trong các phương pháp dưới đây sao cho phù hợp với tình hình của vườn cây. Lưu ý Nhà nông cần tuân thủ các biện pháp an toàn để bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

a. Phương pháp hóa học

Bà con có thể dùng các loại thuốc trừ sâu phổ biến như Mallot® 50DC, Movento 150OD,… để điều trị cho cây trồng bị rầy mềm tấn công. 

Vì rầy mềm là tác nhân truyền virus, thuốc trừ sâu chỉ có tác dụng tiêu diệt rầy mà không ngăn chặn được bệnh. Nhưng nếu sử dụng thuốc sớm và tiêu diệt được số lượng lớn rầy ở giai đoạn đầu, khả năng truyền virus của chúng sẽ giảm.

Khi sử dụng thuốc trừ sâu, cần lưu ý đến quần thể thiên địch của rầy mềm. Thiên địch tự nhiên giúp kiểm soát số lượng rầy mềm một cách hiệu quả, vì vậy việc bảo vệ chúng sẽ góp phần duy trì cân bằng sinh thái và giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu.

Thuốc diệt rầy mềm đem lại hiệu quả vô cùng cao

b. Phương pháp tự nhiên

Các cách thức thân thiện với môi trường dưới đây sẽ giúp Nhà nông phòng trừ rầy mềm trên cây có múi. Những cách thức này mang lại hiệu quả tốt và đặc biệt không gây hại cho môi trường.

Sử dụng thiên địch

Thiên địch của rầy mềm bao gồm bọ rùa, dòi ăn thịt, kiến, nhện và ong ký sinh. Trong số đó, bọ rùa là loài thiên địch được sử dụng rất phổ biến để kiểm soát và phòng trị rầy mềm.

Bọ rùa đóng vai trò là “người bảo vệ” tự nhiên cho khu vườn, giúp kiểm soát hiệu quả sự tấn công của rệp trên cây có múi. Thay vì sử dụng hóa chất độc hại, Bà con có thể tận dụng lợi ích của loài côn trùng này để đảm bảo sức khỏe cho cây trồng.

Cách thức thực hiện khá đơn giản: Nhà nông có thể mua loại côn trùng này từ các cửa hàng vườn ươm hoặc trung tâm địa phương, sau đó thả bọ rùa lên cây. Bọ rùa sẽ tự nhiên săn tìm và tiêu diệt rệp mềm, góp phần điều chỉnh số lượng của chúng ở mức cân bằng.

Diệt rầy mềm hiệu quả và an toàn bằng bọ rùa

Ngoài ra, để thu hút và duy trì sự hiện diện của bọ rùa trong khu vườn, Nông dân có thể áp dụng một số biện pháp bổ sung như:

• Trồng các loại cây đồng hành: Một số loài như cúc vạn thọ, hoa dã quỳ,… sẽ giúp thu hút bọ rùa và các côn trùng có lợi khác.
• Hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu hóa học: Việc lạm dụng hóa chất có thể tiêu diệt bọ rùa cùng với các loài côn trùng khác, ảnh hưởng đến hệ sinh thái trong vườn.

Biện pháp canh tác

Để kiểm soát rầy gây hại, Bà con nên cắt bỏ và chôn vùi các phần cây bị ảnh hưởng. Đồng thời, chăm sóc cây để đảm bảo cây phát triển tốt, tránh bón quá nhiều phân đạm. Ngoài ra, Nhà nông cũng có thể treo bẫy dính màu vàng trong vườn để phát hiện rầy mềm. 

Như vậy, Nông Dược XANH đã cung cấp thông tin về những cách diệt rầy mềm hiệu quả nhất. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp Nhà nông bảo vệ vườn cây của mình tốt hơn. Ngoài ra nếu còn những thắc mắc khác, Bà con vui lòng gọi đến hotline 09.6661.6664 để được tư vấn chi tiết và miễn phí